Dichters

Yousra Benfquih legt momenteel de laatste hand aan een doctoraat in de mensenrechten aan de Universiteit Antwerpen. Daarnaast is ze auteur, columnist, dichter en spoken word artiest. Ze won de txt-on-stage wedstrijd Naft voor Woord 2017, waarmee ze in de voetsporen treedt van eerdere laureaten als stadsdichters Maarten Inghels en Maud Vanhauwaert. Daarnaast werd ze als opkomend literair talent geselecteerd voor de schrijfresidentie van deBuren in Parijs. Recent haalde ze de shortlist van de Joost Zwagerman Essay-prijs. Haar columns verschijnen in De Standaard, De Morgen, en Knack, en maandelijks kan je haar brief aan De Held van de Week beluisteren op Radio 1. Met haar poëzie stond Yousra reeds op talrijke podia, gaande van de Roma tot de Bozar, en speelt ze steeds met het evenwicht tussen donker en licht, tussen humor en ernst, tussen ongemak en ontroering.

 

Dominique De Groen is schrijver, beeldend kunstenaar en medeoprichter van Marktcorruptie, een label voor DIY-uitgaves. Haar debuutbundel Shop Girl (het balanseer, 2017) werd genomineerd voor de Poëziedebuutprijs Aan Zee. In 2019 verscheen haar tweede bundel, Sticky Drama, en won ze de Frans Vogel Poëzieprijs. Ze publiceerde literaire teksten en essays in/op o.a. Samplekanon, Rekto:verso, De Internet Gids, COLLATERAL en Het Liegend Konijn. In 2019 was ze gastschrijver van tijdschrift nY. Momenteel werkt ze aan Corpus Britney, een roman over kapitalisme, hekserij en Britney Spears – zie ook: https://www.vulpix91.be/

 

Free Trade Zone

 

Na het bezingen

van de lotgevallen

van katoenplant

zijderups

zandkorrel

pigment

 

zal ik

met de efficiënte bewegingspatronen

van het cyborglichaam

 

ritmisch

symmetrisch

kwantificeerbaar

 

een rivier van zout oversteken

de natte geesten afschudden

die aan mij kleven

ze offeren

aan de vrije handel

 

de productiemiddelen grijpen

en de dag tegemoet treden.

 

De machinezone

kent slechts één god

duikt

sneller dan haar schaduw

de abstractie in.

 

Mijn lichaam

glijdt ongehinderd

door gaten in de markt

een Free Trade Zone in en uit

 

en de Speciale Economische Zone

ontvangt mij

duty-free

 

maar ik verberg

nog steeds iets:

een dood lichaam

het mijne.

 

De modderige stroom

voert lichamen vol arbeid

naar de betaalzone

naar de gaten

in een gecomprimeerde stad.

 

Ik lig neer

voel alles over me heen lopen

 

droom over de zachtste fijnste groenste stof

 

kots alles uit: $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$

 

Ik sta middenin iedere zone

knipperend tegen het licht

van een opkomende zon.

 

Dominique De Groen, ‘Free Trade Zone’, uit: SHOP GIRL, Aalst: Het balanseer, 2017, p. 41-45.

 

 

Joke Kaviaar is dichteres en schrijft naast poëzie ook songteksten, verhalen en artikelen, vooral in het Nederlands maar ook in het Engels. Ze maakt ook pentekeningen en is activiste. In december 2016 bracht uitgeverij Troje van haar een verzamelbundel uit getiteld ‘Vuile Wapens Schone Handen’, met gedichten en tekeningen. Als performer is Joke Kaviaar niet onverdienstelijk. In januari won ze nog een poetry slam in Wormerveer. Samen met Peter Storm vormt ze ‘Your Local Pirates’, ‘een stel zingende rebellen’ die spelen waar het maar kan ‘om de atmosfeer nog opstandiger te maken dan die al is’. Your Local Pirates bracht in december 2019 een CD uit met de titel ‘A Fair Warning’ en tourt daarmee op het moment rond. Zie ook: https://jokekaviaar.nl/

 

 

ZOUT

 

Mijn traan slaat een rimpel in een oceaan

De oceaan zegt er niets van

Een vlakke glimlach

Dat is alles

 

Mijn peddels maken meer golven

Dus spetter ik

De oceaan trekt een grimas

van schuim op haar lippen

 

Zeg mens!

Is ‘t met het huilen gedaan?

Van zo weinig traan

maak ik geen kristallen

‘t Is uit met ‘t leed op aarde zeker?

 

Nee

Zeg ik

De tranen zijn opgeraakt en dit

was mijn laatste exemplaar

 

Het is sinds dit

dat de oceaan

mijn bootje steeds weer

omver wil werpen

 

Gedicht uit de bundel ‘Vuile Wapens Schone Handen’.

 

Maartje Smits is dichter in beeld en taal. In 2017 verscheen haar tweede bundel Hoe ik een bos begon in mijn badkamer bij uitgever De Harmonie. Ze is docent aan de Gerrit Rietveld Academie en ArtEZ. Daarnaast is ze hobby-imker in Amsterdam-Noord.

 

Hoe ik een bos begon in mijn badkamer

 

verleid door handzame varens in de supermarkt

tuinloze wezens zoals ik amper dorst maar

IKEA GROEN IS GOED

 

de varen bleek geen varen

een vrouw keek vrij en schoon van verpakking

ze ademde Luchtzuiverende Plantenmix®

getest door NASA en TNO

 

thuis hoorde ik

 

bomen praten ondergronds

over het weer

veranderde klimaat ze ruilen

schimmels met superpowers

storten kalmerende mineralen

op een huishoudrekening

 

één boom bestaat amper

één varen mag geen varen heten

ik kocht een tweede

een derde

ik kocht het hele laatste treetje

mix

 

tot de vulploegmodewerker mij vermaande

in Suriname moet je vechten tegen de natuur

anders neemt ze alles over

eerst je tuin dan je huis je

bed je douchegordijn

maar bossen groeien tegenwoordig binnen

de lijntjes statische paddenstoelen langs de weg

is overwoekeren in Nederland nog wel een woord

 

hoe had ik me ooit van planten

durven onderscheiden

waar begon de mix en ik

 

zag mijn nauwelijksvarens vereenzamen

op de vensterbank

naast elkaar in kunststof aardewerk

waar alles op afketst

wortels die dwanggedachten ingroeien

 

mijn plantenmix huilde onder de douche

waar ik hun weke onderlijven ontpotte en begroef

in de uitgeknipte aarde

 

daarna droeg ik het overige

kamergroen naar boven

 

Michael Tedja (1971) is schrijver, dichter, schilder en curator. Hij studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie en het Sandberg Instituut en schreef meerdere romans en gedichtenbundels, zoals A.U.T.O.B.I.O.G.R.A.F.I.E. (2003), De aquaholist (2005), Hosselen (2009), Tot hier en verder (2013) en Regen (2015). In 2018 verscheen Briljante man. Deze roman is een ‘tekstcollage’ die springt door de tijd en de ruimte met een mix van proza, poëzie en beschouwing over kunst, literatuur, politiek, filosofie en cultuurverschillen tussen Nederland en Suriname. Tedja publiceert verder regelmatig gedichten, essays, proza en tekeningen in De Gids, Absint, Samplekanon, nY, Revisor, Hollands Maandblad, De Volkskrant, Metropolis M en Caraïbisch Uitzicht. Ook cureert hij een beeld en taalrubriek voor de Poëziekrant. Hij is jurylid van de P.C. Hooft-prijs 2021 voor poëzie.

 

Het oorgat op laten rekken en zwarte streepjes in de bast

 

In de stam zit een ring van chirurgisch staal.

Dat de stalen ring een lelijk ding is.

Schoonheid, oprekbaar begrip.

Een controlefreak die in zijn geluk voorziet

zingt noten de kamer in.

 

Lijder van de aardappelen en het vlees

ligt op een begraafplaats.

Er is licht om de vormen van elkaar te onderscheiden.

Ballen worden rubberen ogen,

net draaiende objecten.

 

Cirkels zijn gesloten.

Er is een grote norse neger neergedaald.

We will make you the king of the jungle

as long as you are humble.

Hij lacht ze uit, de kostuummannetjes

uit de zeventiende eeuw.

 

Langs het raam vliegt een metalen vogel.

Gespleten is onzeker:de rest onmenselijk.

Bekijk de roos, klem haar tussen vleugels.

Aanschouw een neus die bomen plant.

Het zwijn dat parels gooit is op de weg gaan lopen.

 

Het helwitte licht straalt een ruïne.

Deconstructiebeeld. Corps.

Vervuiling in opperste staat.

De vagina van Eva (Braun).

Nu hyperenergie toelacht.

 

Dat wat vlees was. Geweest.

De stuiterende oogballen.

Skippyballen loslaten in een verduisterde volière

op het snijvlak van beweging en orde.

Als een krokodil tot leven komt zingt de huilende wolvin.

 

De zwaartekracht, een opwaartse spiraal.

Een elliptische baan spuugt warm en koud water

dat langs de elementen z’n weg vindt.

De sleutel maakt de koppeling tussen de zintuigen.

 

Een magische figuur,

het dier heeft een mens getekend,

zingt gedifferentieerd het woord mooi lelijk.

Volmaaktheid is imperfect.

Imperfectie is perfect.

 

Die verdelgt door te spelen,

dichten, schilderen en schrijven.

Iedereen neokolonialist.

Pasfoto’s, rekenmachines

en schoenen in het lichaam.

 

Met militaire precisie breekt de geweldspiraal.

Verplaatsingen.

Vormen van afweer.

Transformaties.

Totdat niets gewoon meer is.

 

Nico van Apeldoorn (1948). Dichter, activist, tekstschrijver, redacteur, provo, platenproducent, kroegbaas. Was in de vroege jaren ’80 een drijvende kracht achter de anarchistische pamflettenreeks Gramschap. Publiceerde in controversiële bladen als ImageBluf!Ravage en De As.  Liever dan ze te laten drukken leest hij zijn gedichten op festivals of bij manifestaties, begeleid door muziek. Schreef songteksten voor punkgroepen als The Ex en Door Mekaar, maar ook de hits Je Loog Tegen Mij en Hee Amsterdam. Publiceerde de bundels Het Woord aan Nico van Apeldoorn (Maldoror, 1993), Lotgenoten (Troje, 2015) en Agitprop (Troje, 2015). In 2016 verscheen  Je Loog Tegen Mij (Troje), een keuze uit zijn liedteksten.

 

ALS JE JE OGEN SLUIT ZIE JE NIETS

 

in het licht van felle schijnwerpers

dansen dwaze democraten

schijnwerpende passen

van een ritueel patroon

 

deskundige demagogen

dragen droomwerelden aan

zonder scherpe schaduwen

 

het lijkt net echt

 

dagelijks doorgezakt in de

centraal verwarmde ligstoel

is hun realiteit bijna leefbaar

 

slechts geplaagd door roos,

haaruitval, nare luchtjes op de w.c.

en de niet-gemaakte promotie

is hun realiteit bijna leefbaar

 

maar in de ooghoeken schemert iets

onrustige bewegingen in de schaduwen

de schijnwerpers doen je ogen pijn

 

als je je ogen sluit zie je

niets

 

 

als je je ogen sluit zie je niets

zie je niet:

 

in het oranje-grauwe ochtendlicht van de

natriumlampen

de vw-busjes met

besnorde mannen

op weg naar de stof en as brakende

hoogovens

 

de slavendrijvers in hun mercedessen

 

de eenzaam hoestende dood van

de afgeschreven slaaf

 

als je je ogen sluit zie je niets

zie je niet:

 

in het oogschrijnende licht

van de verkilde cel

de bloedende arrestanten

op het gladde galmende beton

 

de wachtmeesters lachend aan hun balie

 

de eenzame koude dood van

de opstandeling

 

 

als je je ogen sluit zie je niets

zie je niet

 

de allerdagelijkse werkelijkheid

buiten de schijnwerpers.